Alsjeblieft, een gratis OPP voor jouw creatief begaafde kind! Ik heb mijn informatie over sterke en zwakke kanten van creatief begaafden plus hun leerbehoeften uit de vorige blogs samengevat in een OPP: dat is de afkorting voor ontwikkelingsperspectief. Cadeautje voor eenieder die er wat aan heeft!
Het OPP is de vervanger van het vroegere handelingsplan. Een OPP is een document dat een centrale plaats inneemt binnen Passend Onderwijs. Op de website van Passend Onderwijs is er een hele pagina aan gewijd. Onder andere staat daar: ‘voor elke leerling in het regulier onderwijs die extra ondersteuning nodig heeft, moet het bevoegd gezag een ontwikkelingsperspectief vaststellen binnen 6 weken na inschrijving van de leerling.’
https://www.passendonderwijs.nl/veelgestelde-vragen/ontwikkelingsperspectief/ 

Het is goed te weten dat scholen niet meer eenzijdig een OPP mogen opstellen, zonder de ouders te informeren. Sinds voorjaar 2017 hebben ouders instemmingsrecht bij het handelingsdeel.

Mijn OPP is overigens niet gesplitst in een algemeen deel en een handelingsdeel. Je kunt het zien als uitsluitend een handelingsdeel.

Wil je mijn OPP gebruiken?
Als mijn OPP wilt gebruiken, zijn er 2 mogelijkheden:

1. Je kunt het uit eigener beweging inleveren op school om duidelijk te maken wat de sterke en zwakke kanten plus leerbehoeften zijn van jouw kind. Gewoon ter info, zonder dat je zoon of dochter in beeld is als zorgleerling.
2. Je kunt het inleveren op het moment dat school op het punt staat om zelf een OPP te maken, dan wel gebruiken om een door school gemaakt OPP mee te vergelijken, op zoek naar verbeterpunten.

Ad 1:

Je kunt ervoor kiezen dit OPP uit eigener beweging in te leveren op school omdat het een schema is met de sterke en zwakke kanten van creatief begaafden, plus hun leerbehoeften. Alles in 1 oogopslag te lezen. Daar is het oorspronkelijk voor bedoeld: ik wilde deze punten opschrijven in een format dat scholen kennen en herkennen.

 Dit heeft echter, zo bleek in de praktijk, ook een nadeel. Met een OPP wordt je kind op school wellicht automatisch ook gezien als zorgleerling. Vraag is of je dat wilt, zeker bij creatief begaafden.

Als creatief begaafden problemen hebben, zijn die oorspronkelijk van pedagogische en onderwijskundige aard: het onderwijs sluit niet aan bij de leerbehoeften van het kind. Het is bijvoorbeeld te autoritair of te zakelijk van toon, niet top-down georganiseerd en biedt geen hulp bij automatiseren. Maar alleen al het hebben van een OPP kan suggereren dat er niet iets mis is met de inrichting en uitvoering van het onderwijs maar met je kind. Dan kun je van de regen in de drup komen, bijvoorbeeld zo:

Een OPP wordt door scholen vaak gebruikt als opstap naar ‘verder kijken = uit te sluiten dat er niet wat anders aan de hand is’. Je kind wordt dan doorverwezen naar een meestal grote instelling, voor een test op AD(H)D of autisme. Zorgcoördinatoren dringen daar bijvoorbeeld op aan wanneer de doelen die in het door hen gemaakte OPP staan, niet worden gehaald. Veel scholen zijn op zo’n moment niet geneigd naar zichzelf te kijken, maar ze denken dat er dan wel wat mis moet zijn met het kind. Zij hebben immers alles geprobeerd. Dan moet het wel aan het kind liggen….

Dan wordt kind wellicht opnieuw getest en vaak wordt er dan ook ‘iets’ gevonden: een (extra) stempel als autisme of ADHD is niet zeldzaam. Vanwege de dan bestaande schoolstress kan het IQ ook lager uitkomen. Als school je vervolgens vastpint op die uitslag, zit je zomaar op het speciaal onderwijs. Zo kan een kind onbedoeld afglijden van de ene (mis)diagnose naar de andere.

Ad 2:

Je kunt mijn OPP ook aanleveren als school sowieso van plan is een OPP op te stellen. Ik heb echter gemerkt dat dat communicatief niet altijd goed werkt. Het blijkt namelijk dat dit document (of ikzelf) enige introductie nodig heeft. Dus kun je mijn OPP beter gebruiken als checklist, om te kijken of het door school aangeleverde OPP wel volledig is en of het wel de goede aanknopingspunten biedt voor hulp aan je kind.

Veel scholen zetten in een OPP namelijk uitsluitend punten waarin de leerling zou moeten veranderen. Plat gezegd: ze bieden een handleiding voor ‘hoe aan het kind te knutselen’. Mijn OPP biedt uitsluitend dingen die school kan (moet?) doen om de leerling vlot te trekken. Dus biedt de inhoud van mijn OPP vaak nuttige aanvullingen, aangezien – nogmaals – onderpresteren bij creatief begaafden ten diepste een probleem is van de inrichting en uitvoering van het onderwijs, en niet van het kind.

Ervaringen met dit OPP

Ervaring 1:

Oorspronkelijk heb ik dit OPP geschreven voor een leerling die wegens schooltrauma’s (PTSS) momenteel echt geen dagonderwijs kan volgen. Zij studeert thuis met IVIO. Er moest een document komen waarmee kon worden bewezen dat haar leerbehoeften niet overeenkomen met wat school kan bieden – en het moest SMART zijn, dus met meetbare doelen. Dit OPP voldoet daaraan.

Nadeel: de school gaat nu weer heel strikt om met de tijdsdoelen. Het meisje haalt ze namelijk niet, omdat ze regelmatig uitvalt met psychische klachten. School zegt: wij willen omkijken naar betere alternatieven. Het meisje ervaart dit zo, dat school nu dreigt IVIO weer af te pakken. En zij is daar bang voor. Want wij (zij, haar moeder, ik als begeleider) denken dat er geen alternatieven zijn. IVIO biedt de ruimte om te studeren in eigen tempo. IVIO heeft deskundige docenten, en ik begeleid vanuit PGB het overall-proces. Gelukkig is er onderwijsjuriste betrokken bij dit project. Uiteindelijk zal de soep wel niet zo heet gegeten worden als ze wordt opgediend, en kan het meisje rustig verder studeren. Maar nu zit ze in de stress. Alweer!

Ervaring 2

Ik heb dit OPP gestuurd naar een zorgcoördinator van een school waarvan ik ook het team uitvoerig had geschoold. Deze zorgcoördinator noemde het een ‘handig klein documentje’. Vooral als je er ook nog de lijst Valkuilen van Creatief begaafden (Signaal no. 55) bijpakt als Signaleringslijst. Zij was er oprecht  blij mee. Maar ze kende mij, en de context van de inhoud van het OPP.

Ervaring 3

Ik heb hetzelfde OPP ook eens ingeleverd bij een school die mij nog niet kende. Dat was weer geen succes. Mij werd te verstaan gegeven dat een OPP ‘een document van school is dat dus door school wordt gemaakt’. Daar schrijven ‘goed opgeleide professionals aan mee’, dus mijn inbreng werd ongelezen naar de prullenbak verwezen. Tot ik liet zien dat de items in mijn OPP heel goed te combineren waren met wat in hun OPP stond. Toen kon toch (mondjesmaat) een en ander uit mijn OPP worden opgenomen in het OPP van school…

Kortom:
Wat ik met deze ervaringen zeggen wil: het hangt er heel erg vanaf wat je doel is met inleveren van het OPP en hoe je het communicatief omkleedt.

Met al deze slagen om de arm geef ik jullie dit cadeautje. Gebruik het als je het handig vindt, en besteed voldoende aandacht aan de communicatie rond het document. Zonder toelichting inleveren, lijkt vragen om moeilijkheden.

Je kunt natuurlijk ook gewoon alle artikelen over creatief begaafden op school inleveren, die ik in de afgelopen tijd in Signaal heb gepubliceerd. En ik heb ook een document ‘Toelichting op de doelgroep Creatief begaafden’. Daar staat ook dezelfde inhoud in. Dat is niet lang (5 blz.) en behoorlijk neutraal van toon. Je kunt het aanvragen via de e-mail: info@wijkunnenmeer.nl.

Download het OPP: OPP standaard

De ‘Valkuilen van Creatief begaafden’ uit Signaal 55: S55 valkuilen

Ilse Reijgwart
http://www.wijkunnenmeer.nl